Kıbrıs’ta Osmanlı Çeşmeleri

Osmanlı dönemindeki sokak çeşmelerinin çok büyük bir kısmı hayır amacıyla zengin kişiler tarafından inşa edilmiştir. Çamaşır yıkama ile içme amaçlarıyla kullanılacak olan sular tenekeler ile toprak testilerle bu çeşmelerden alınırlardı.

Bunun yanı sıra yolcular da hayvanlarını bu çeşmelerden sularlardı. Genellikle kemerli bir niş içinde musluklu bir ayna taşı, önünde ise bir yalak bulunan Osmanlı çeşmeleri, bir yapının duvarına veya bir su haznesine bitişik sokak çeşmeleri, her yüzünde birer musluk bulunan prizmatik hazneli meydan çeşmeleri ya da şadırvan olarak inşa edilmişlerdir.

Henüz akarsu şebekelerinin bulunmadığı yerler ve yapılarda ise yakındaki bir kuyu ya da sarnıçtan taşınan su ile doldurulup kullanılan musluklu taş tekneler halindeki çeşmeler de yapılmıştır. Hatta bu amaçla daha eski devirlere ait bazı lahitlerden veya daha önceki dönemlere ait sokak çeşmelerinden de yararlanılmıştır.

Yine bazı seyyahlar, Lefkoşa’daki su kemerleri ile mahalle çeşmelerinden akan suların, çoğunluğu toprak olan yolların çamur olmalarına neden olduğunu yazmışlardır.